Cơ hội nâng cao doanh thu BĐVHX từ Internet

Internet băng rộng: “Làn gió mới” với BĐVHX

Trong giai đoạn từ 2009-2011, dự án thí điểm “Nâng cao khả năng sử dụng máy tính và truy nhập Internet công cộng tại Việt Nam” do Quỹ Bill & Melinda Gates (BMGF) tài trợ, đã triển khai trang bị máy tính và đường truyền Internet băng rộng tại 99 điểm thuộc 3 tỉnh, và tại mỗi tỉnh có 24 điểm BĐVHX tham gia. Mục đích chính của dự án này là góp phần cải thiện cuộc sống của người dân nông thôn Việt Nam thông qua việc nâng cao năng lực phục vụ của các điểm BĐVHX, thư viện. Trong đó, riêng với 72 điểm BĐVHX được chọn triển khai dự án, cùng với việc được kết nối đường truyền Internet băng rộng, các điểm BĐVHX này còn được lắp đặt tổng cộng 360 bộ máy tính. Đồng thời, Dự án thí điểm đã tổ chức đào tạo kỹ năng sử dụng máy tính và truy nhập Internet cho người dân và các nhân viên làm việc tại các điểm BĐVHX thuộc vùng dự án.
 

Báo cáo đánh giá tác động của Dự án thí điểm cho thấy, với Internet, hoạt động của BĐVHX cũng như năng lực của nhân viên các điểm BĐVHX tại Nghệ An, Thái Nguyên và Trà Vinh đã được mở rộng sang một lĩnh vực mới. Trước đây ở các BĐVHX này không có Internet, chỉ có các dịch vụ gửi thư, điện thoại và các dịch vụ bưu chính truyền thống khác. Kể từ khi có Internet, đối tượng phục vụ khách hàng của các BĐVHX đã có sự mở rộng hơn. Có khoảng 1/3 những người được hỏi tại BĐVHX là những người chỉ mới bắt đầu đến bưu điện kể từ khi có Internet. Nhu cầu của khách hàng cũng có sự thay đổi đáng kể; nếu như trước đây đọc sách báo là mục đích ưu tiên nhất của người dân khi tới BĐVHX, thì sau khi các điểm BĐVHX bắt đầu có Internet, mục đích ưu tiên nhất của người dân lại là truy cập Internet. Kết quả khảo sát nêu rõ, có 80,1% khách hàng đến BĐVHX để truy cập Internet, trong khi tỷ lệ đọc sách báo chỉ còn 10,6%. Như vậy, có thể thấy, với việc thiết lập các điểm truy nhập Internet băng rộng tại BĐVHX, các điểm này đã thu hút được thêm nhiều khách hàng, và ngoài việc sử dụng Internet, khách hàng đến đây còn sử dụng các dịch vụ bưu chính khác.

Đáng chú ý, cũng theo đánh giá tác động của Dự án thí điểm, sau khi có dịch vụ Internet, các BĐVHX có sự phát triển mạnh. Trước khi triển khai dự án, nhiều điểm BĐVHX có rất ít khách hàng. Song với việc cung cấp dịch vụ Internet, nhờ được đào tạo kỹ năng sử dụng máy tính và truy nhập Internet, đặc biệt là được bồi dưỡng về kỹ năng phục vụ khách hàng nên các nhân viên BĐVHX đã phục vụ khách hàng tốt hơn, niềm nở và hiệu quả hơn hẳn so với trước; và số lượng người dân đến điểm BĐVHX sử dụng dịch vụ đã đông hơn nhiều. Cụ thể, từ chỗ mỗi ngày chỉ có bình quân 5 khách hàng đến điểm BĐVHX, thì sau khi dự án được triển khai, số lượng khách hàng đến điểm BĐVHX tại Nghệ An đã tăng lên 20 người/ngày; tại Thái Nguyên là 30 người/ngày; và tăng lên 50 người/ngày với BĐVHX ở Trà Vinh. Bên cạnh đó, số liệu từ hệ thống quan sát của dự án thí điểm cũng cho thấy, tỷ lệ máy tính mở bình quân ở Thái Nguyên và Nghệ An khá ổn định, đặc biệt ở Trà Vinh, tỷ lệ mở máy tính đạt tới hơn 80%.
 

Chia sẻ từ thực tế triển khai dự án thí điểm tại địa phương mình, ông Bùi Chí Hùng, Phó Giám đốc Sở TT&TT Trà Vinh cho rằng, dự án này như một luồng gió mới thổi vào làm thay đổi cách nghĩ, cách làm, góp phần làm thay đổi diện mạo của các điểm BĐVHX, thư viện công cộng. Đến nay, tại Trà Vinh, với 33 điểm truy nhập Internet công cộng trong đó có 24 điểm BĐVHX, đã có gần 200.000 lượt người đến các điểm này để truy nhập Internet, tìm kiếm thông tin.

Gia tăng nguồn thu cho các BĐVHX
 

Thực tế triển khai dự án thí điểm tại các điểm BĐVHX ở Thái Nguyên, Nghệ An và Trà Vinh thời gian qua đã cho thấy, bên cạnh với việc người dân đến sử dụng dịch vụ tại các điểm BĐVHX đông hơn nhờ có dịch vụ Internet, chất lượng phục vụ và hiệu quả kinh doanh tại các điểm BĐVHX thuộc vùng dự án này đã được cải thiện đáng kể. Báo cáo đánh giá tác động dự án nêu rõ, sau khi tham gia dự án, các điểm BĐVHX đã có thể tự đứng vững được bằng nguồn thu từ hoạt động cung cấp dịch vụ, phục vụ của mình.

Theo ông Phan Hữu Phong- Giám đốc BQL dự án, các điểm thí điểm tại Thái Nguyên, từ chỗ doanh thu rất thấp, có điểm doanh thu chưa đến 20.000 đồng/tháng thì sau khi có dự án, doanh thu của các BĐVHX tại tỉnh này đã đạt từ 300.000-500.000 đồng/tháng/điểm. Còn tại các điểm thí điểm ở Nghệ An, Trà Vinh, hiệu quả cao hơn rất nhiều, tất cả các điểm BĐVHX triển khai dự án đều đạt doanh thu hàng tháng thuộc nhóm các điểm BĐVHX có doanh thu cao, đạt từ 5-10 triệu đồng/tháng/điểm. Ví dụ, BĐVHX Ngũ Lạc, huyện Duyên Hải, Trà Vinh, sau khi triển khai dự án, đã có doanh thu bình quân hàng tháng đạt khoảng 10 triệu đồng. BĐVHX này có cung cấp các dịch vụ gửi tiền, bưu phẩm, thẻ điện thoại, điện thoại công cộng và Internet, tuy nhiên dịch vụ Internet lại chiếm tới trên 50% tổng doanh thu. Theo cô Phạm Thị Mỹ Hương, nhân viên điểm BĐVHX Ngũ Lạc, lợi ích lớn nhất của Internet là đã làm cho số lượng người đến bưu điện ngày một tăng, góp phần làm tăng doanh thu hàng tháng và sự liên kết giữa điện thoại, Internet ngày càng chặt chẽ hơn.

Tuy nhiên, là đơn vị quản lý hệ thống điểm BĐVHX, đại diện VietnamPost thẳng thắn chỉ rõ, có không ít “rào cản” đối với việc phát triển, mở rộng mô hình cung cấp dịch vụ Internet băng rộng tại các điểm BĐVHX một cách bền vững, như: trình độ người dùng tại nhiều vùng nông thôn còn hạn chế nên chưa kích thích được nhu cầu khai thác thông tin từ Internet; thiếu những nội dung thông tin trên Internet phù hợp với nhu cầu của nông dân, học sinh, sinh viên và người lao động ở khu vực nông thôn; khó khăn trong việc kết nối đường truyền Internet băng rộng tới những điểm BĐVHX ở các vùng có địa hình, vị trí địa lý không thuận lợi… hay như vấn đề phải làm sao để sau khi dự án kết thúc, các hoạt động của dự án do BMGF tài trợ vẫn sẽ được VietnamPost tận dụng, phát huy nhằm từng bước đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống điểm BĐVHX.

 

Dự án “Thí điểm nâng cao khả năng sử dụng máy tính và truy nhập Internet tại Việt Nam” là dự án đầu tiên của BMGF tại Việt Nam và cũng là dự án đầu tiên của Chương trình Thư viện toàn cầu (BMGF) ở châu Á. Thành công của dự án thí điểm là tiền đề, sở cứ quan trọng để BMGF tiếp tục tài trợ để triển khai Dự án mở rộng, kéo dài trong thời gian 5 năm (2011-2016) tại hơn 400 thư viện công cộng và khoảng 1.500 BĐVHX, thư viện xã trên địa bàn 40 tỉnh. Dự kiến, riêng với 1.500 điểm BĐVHX và thư viện xã, Dự án mở rộng sẽ lắp đặt khoảng 7.500 bộ máy tính, triển khai kết nối đường truyền Internet băng rộng tới các điểm BĐVHX.