Bài dự thi Giải Búa liềm vàng: Đột phá cơ chế - Đột phá tư duy!

Trong doanh nghiệp, cơ chế đóng vai trò trụ cột, là xương sống cho các hoạt động khác vận hành theo. Kết quả hoạt động của doanh nghiệp có tốt hay không, "cơ thể" doanh nghiệp có khỏe mạnh hay không, phần nhiều phụ thuộc vào cơ chế.

Ở đây, chúng ta không phải chỉ bàn tới cơ chế đòn bẩy bó hẹp trong phạm vi ‘Cây gậy và củ cà rốt’, cũng không phải bàn tới toàn bộ thể chế hoạt động của Doanh nghiệp, mà điều chúng ta tập trung bàn tới chính là Cơ chế kế hoạch – xương sống của hoạt động sản xuất kinh doanh.

Từ những năm 2023 trở về trước, mặc dù cơ chế kế hoạch đã trải qua nhiều lần điều chỉnh, sửa đổi, nhưng xuyên suốt đó chính là một cơ chế kiểm soát chi tiết và thiên về mục tiêu quy mô, chưa thực sự chú trọng đến yếu tố hiệu quả. Cơ chế chưa hướng tới việc nâng cao năng suất lao động và tăng lợi nhuận hàng năm. Chính vì vậy, quá trình điều hành từng hoạt động sản xuất kinh doanh, tăng doanh thu và kiểm soát nguồn lực còn rời rạc, chưa thực sự hướng tới một chỉ tiêu chung. Với hơn 40 dịch vụ và hơn 50 khoản mục chi phí, việc phân giao và kiểm soát quá trình triển khai thực hiện cũng trở nên vô cùng vất vả, mất nhiều công sức và cũng gây phát sinh nhiều sự vụ trong năm kế hoạch, khiến bộ phận vận hành như theo dõi đánh giá, thanh quyết toán gặp nhiều khó khăn.

Cơ chế kế hoạch từ năm 2023 trở về trước là cơ chế phù hợp với giai đoạn Tổng công ty tách khỏi tập đoàn để hoạt động độc lập. Khi đó, chúng ta cần định hình mọi hoạt động của mạng lưới một cách cụ thể, cần tìm giải pháp kinh doanh cho từng sản phẩm dịch vụ và cần xem xét cách tiết kiệm từng khoản mục chi phí để vận hành được một hệ thống lớn, rộng khắp cả nước. Vào thời điểm mới chia tách, nếu để các đơn vị chủ động kinh doanh ngay có thể gây hoang mang và mất phương hướng.

Với mục tiêu đưa Tổng công ty tiến bước vượt bậc về hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, năm 2024, cơ chế kế hoạch đã thực sự có bước đột phá lớn, từ cơ chế hướng tới mục tiêu quy mô sang cơ chế hướng tới hiệu quả, từ cơ chế kiểm soát chi tiết sang cơ chế mở, giúp đơn vị có thể chủ động hơn trong việc triển khai kinh doanh nhằm đảm bảo mục tiêu tổng toàn đơn vị.

Đối với chỉ tiêu phân giao, Tổng công ty không giao chi tiết theo dịch vụ như những năm 2023 trở về trước mà giao chỉ tiêu tổng hợp về năng suất lao động, chênh lệch thu chi, tổng doanh thu và tiền lương bình quân của đơn vị. Các đơn vị có thể chủ động cân đối nguồn lực, chủ động lựa chọn sản phẩm dịch vụ có lợi thế và  mang lại hiệu quả cao để triển đây. Đây thực sự là một bước tiến lớn, giúp đơn vị thay đổi tư duy từ phụ thuộc sang chủ động triển khai kinh doanh.

Đối với cách thức xác định mục tiêu kế hoạch, Tổng công ty xác định theo tốc độ tăng trưởng so với năm trước liền kề, như vậy sẽ luôn đảm bảo được hiệu quả hoạt động của các đơn vị sẽ tăng hàng năm. Trước đây, việc xác định chỉ tiêu chênh lệch thu chi là kết quả cuối sau khi xác định các khoản mục doanh thu trừ chi phí, vì vậy chỉ tiêu chênh lệch thu chi sẽ phụ thuộc vào việc đơn vị được giao doanh thu bao nhiêu, chi phí từng khoản mục theo lao động và mạng lưới là bao nhiêu. Có những đơn vị khi không đảm bảo được tốc độ tăng doanh thu nhưng chi phí buộc phải cân đối theo tổ chức sản xuất có thể dẫn đến tình trạng chênh lệch thu chi không tăng trưởng, thậm chí tăng trưởng âm so với năm trước. Thay đổi tư duy, tạo ra một bước thay đổi lớn trong việc đảm bảo được tiến trình tăng trưởng xuyên suốt của đơn vị.

Cơ chế theo tư duy ngược so với trước đây, đó là bước đột phá lớn về tư duy, đột phá lớn về cơ chế. Sau quá trình thích ứng với thay đổi, chúng ta chờ đợi sự đột phá về hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh đang đến gần.