Bài dự thi Giải Búa Liềm vàng: Tự chủ về công nghệ, Chìa khóa phát triển doanh nghiệp trong thời đại công nghệ 4.0

Đại hội XIII của Đảng đã xác định mục tiêu đến năm 2025, nước ta là nước đang phát triển có nền công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp; đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước, trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Đồng thời, xác định rõ yêu cầu “đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá trên nền tảng của tiến bộ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo”.

Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư mang lại cả cơ hội và thách thức. Phải nắm bắt kịp thời, tận dụng hiệu quả các cơ hội để nâng cao năng suất lao động, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế, hiệu lực, hiệu quả quản lý xã hội thông qua nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng mạnh mẽ các thành tựu tiên tiến của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư cho các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, nhất là một số ngành, lĩnh vực trọng điểm, có tiềm năng, lợi thế để làm động lực cho tăng trưởng theo tinh thần bắt kịp, tiến cùng và vượt lên ở một số lĩnh vực so với khu vực và thế giới.

Tận dụng có hiệu quả các cơ hội do cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đem lại để phát triển nhanh và bền vững dựa trên khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và nhân lực chất lượng cao.

Tầm nhìn đến năm 2045 Việt Nam trở thành một trong những trung tâm sản xuất và dịch vụ thông minh, trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo thuộc nhóm dẫn đầu khu vực Châu Á; có năng suất lao động cao, có đủ năng lực làm chủ và áp dụng công nghệ hiện đại trong tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh.

Nhận thức được tầm quan trọng của chuyển đổi số trong cuộc cách mạng 4.0, Đảng ủy khối doanh nghiệp Trung ương đã ban hàng Nghị quyết 08-NQ/ĐUK và nghị quyết số 10-NQ/ĐUK về yêu cầu ứng dụng CNTT và tiến bộ khoa học trong doanh nghiệp.

Quyết định số 749/QĐ-TTg, ngày 30/06/2020 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt  “Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”; Nghị quyết số 02-NQ/ĐUK, ngày 07/06/2021 của Đảng ủy Khối DNTW về thực hiện chuyển đổi số tại các doanh nghiệp, đơn vị trong Khối DNTW đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; Chương trình hành động số 294-CTr/ĐUTCT, ngày 06/08/2021 của Đảng ủy Tổng công ty về thực hiện chuyển đổi số tại Tổng công ty Bưu điện Việt Nam.

Quá trình chuyển đổi số gắn liền với việc ứng dụng công nghệ số trong các hoạt động quản lý, điều hành, tổ chức triển khai các dịch vụ của Tổng công ty Bưu điện Việt Nam nhằm giảm chi phí, tăng năng suất lao động, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Chi bộ Công ty Dịch vụ Số Bưu điện đã làm những gì để làm chủ công nghệ trong tiến trình phát triển chuyển đổi số?

Được thành lập theo Quyết định số 224-QĐ/ĐU, ngày 01/01/2022, Chi bộ Công ty Dịch vụ Số Bưu điện thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị:  Quyết định số 65/QĐ-BĐVN-HĐTV ngày 12/06/2024, Tổng công ty Bưu điện Việt Nam đã phê duyệt phương án điều chỉnh định hướng, mô hình tổ chức và cơ chế hoạt động của Công ty Dịch vụ Số Bưu điện. Theo đó Công ty Dịch vụ Số Bưu điện là công ty về Công nghệ, thực hiện nhiệm vụ/kế hoạch của Tổng công ty liên quan tới công nghệ gắn liền với nhiệm vụ phục vụ công tác chuyển đổi số của Tổng công ty Bưu điện Việt Nam.

Tại thời điểm này, Công ty Dịch vụ Số Bưu điện đã nhìn nhận được những cơ hội cũng như những lợi ích mà chuyển đổi số có thể mang lại. Tuy nhiên, để tận dụng được hay nói cách khác, để trở thành một nhà máy thông minh, một Công ty công nghệ số sẽ cần sự quyết tâm của doanh nghiệp cũng như vai trò đòn bẩy, hỗ trợ từ phía Tổng công ty Bưu điện Việt Nam.

Như vậy, làm chủ công nghệ là hướng đi tất yếu để chủ động số hóa – chủ động chuyển đổi số các dịch vụ/công tác quản trị và vận hành dịch vụ tại Tổng công ty Bưu điện Việt Nam. Về phía Công ty Dịch vụ Số Bưu điện quá trình thực hiện nhiệm vụ và trách nhiệm được giao, đơn vị đã đi vào triển khai những chương trình và kế hoạch cụ thể nhằm làm chủ năng lực công nghệ số:

Thứ nhất: Dịch chuyển nền tảng hạ tầng từ việc sử dụng trên nền tảng đối tác sang sử dụng toàn bộ nền tảng hạ tầng do Tổng công ty Bưu điện Việt Nam cầm quyền.

Thứ hai: Đã và đang tiếp tục nghiên cứu, xây dựng giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt áp dụng theo hướng SDK^(*) cho cả nền tảng Web và Mobile. Một bước triển khai nhưng tính ứng dụng to lớn, SDK được phát triển để tương thích với nhiều nền tảng và thiết bị khác nhau. Việc sử dụng SDK sẽ giúp đảm bảo ứng dụng hoạt động tốt trên nhiều thiết bị và nền tảng của tất cả các hệ thống nghiệp vụ. Thanh toán tập trung, thanh toán trên nền tảng do Tổng công ty Bưu điện Việt Nam phát triển và làm chủ.

Thứ ba: Nghiên cứu và xây dựng điểm chạm tập trung cho đối tượng khách hàng, đối tượng lực lượng bán, đối tượng công nhân viên của Bưu điện. Thay đổi và cải thiện lớn trải nghiệm của người dùng từ việc sử dụng rất nhiều điểm chạm của đối tác sang sử dụng tập trung trên ít điểm chạm do chính con người Bưu điện xây dựng và phát triển. Công tác cập nhật được tự động và chủ động, chi phí cho phát triển hệ thống dịch vụ và vận hành được tiết giảm đáng kể.

Thứ tư: Theo dõi ngay tức thì theo thời gian thực hiện và theo dõi tập trung sản lượng, doanh thu toàn bộ dịch vụ cung cấp trên mạng lưới Bưu điện. Không chỉ dòng tiền Tài chính bưu chính được theo dõi tập trung mà toàn bộ các dòng tiền khác như dòng tiền Kinh doanh, dòng tiền Tiết kiệm bưu điện đều được cập nhật liên tục và theo dõi tập trung trên cùng điểm chạm và cùng hệ thống theo dõi/quản lý số liệu dòng tiền. Hệ thống đó do người Bưu điện xây dựng, phát triển và vận hành.

Thứ năm: Vào tháng 6/2024, hệ thống công nghệ thông tin của Bưu điện Việt Nam đã không may bị tấn công bất hợp pháp bởi mã độc tống tiền (ransomware), gây ảnh hưởng trực tiếp đến việc thực hiện các hoạt động liên quan đến dịch vụ bưu chính chuyển phát. Đảm bảo an toàn thông tin là một trong những thách thức lớn với tổ chức, doanh nghiệp trong thời kỳ chuyển đổi số. Cốt lõi của việc đảm bảo an toàn thông tin là nhằm mục đích bảo vệ tài nguyên hệ thống và bảo đảm tính riêng tư. Chính vì vậy, cần bảo trì thiết bị và sao lưu dữ liệu thường xuyên, chủ động bảo vệ dữ liệu trước nguy cơ mất thông tin, chủ động bảo vệ trước nguy cơ bị tấn công bởi phần mềm độc hại, chủ động kế hoạch kịch bản dự phòng khi có sự cố để bảo vệ hệ thống thông tin và các hoạt động kinh doanh là điều luôn luôn cần có. Tất yếu của việc chủ động an toàn an ninh mạng đó cũng chính là chủ động làm chủ công nghệ số.

Do vậy, việc làm chủ được công nghệ số sẽ là chìa khóa cho việc định hướng, phát triển trong thời đại công nghệ số/chuyển đổi số. Sẽ không quá xa để Bưu điện Việt Nam có thể vượt ra ngoài hệ sinh thái nội bộ Bưu điện, phát triển công nghệ số tiên phong cho cộng đồng trong nước và nước ngoài.

(*). SDK là viết tắt của Software Development Kit - một bộ công cụ phần mềm cung cấp tài nguyên và các tính năng, giúp nhà phát triển xây dựng ứng dụng phần mềm cho một nền tảng cụ thể. Bộ công cụ SDK bao gồm các thành phần cần thiết để phát triển ứng dụng như tài liệu hướng dẫn, thư viện mã nguồn, trình biên dịch, các công cụ để kiểm thử và triển khai ứng dụng. Những công cụ này giúp cho việc phát triển ứng dụng trở nên dễ dàng hơn, tiết kiệm thời gian cho các nhà phát triển.

SDK có thể chứa một hoặc nhiều API (Application Programming Interface - Giao diện lập trình ứng dụng) cùng với các công cụ khác, API chỉ là một phần nhỏ trong SDK.

Việc sử dụng SDK giúp tăng tính bảo mật và độ tin cậy của ứng dụng. SDK được thiết kế để đáp ứng các tiêu chuẩn bảo mật cao và quy trình kiểm tra chất lượng chặt chẽ, giúp đảm bảo tính ổn định của ứng dụng.