Hội nghị tổng kết thực hiện thí điểm quản lý, chi trả lương hưu trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng qua hệ thống Bưu Điện

Được sự chấp thuận của Thủ tưởng Chính phủ và Hội đồng quản lý Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, BHXH Việt Nam và Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam đã thực hiện chương trình thí điểm quản lý người hưởng, chi trả lương hưu và trợ cấp Bảo hiểm xã hội hàng tháng qua qua Bưu Điện tại 4 địa phương Bắc Kạn, Lâm Đồng, Đắk Nông và Phú Yên từ ngày 1/9/2011. Từ tháng 4/2012, mô hình này đã được mở rộng thêm tại 8 địa phương khác gồm Long An, Quảng Trị, Nghệ An, Tuyên Quang, Cần Thơ, Quảng Nam, Bình Thuận, Đắc Lắc.

Việc hợp tác này nhằm mở hướng liên kết mới khai thác thế mạnh và tiềm năng sẵn có của cả hai lĩnh vực, đem lại nhiều lợi ích cho chính người thụ hưởng.

Ngay khi chủ trương được thông qua, Tổng Công ty Bưu chính và BHXH Việt Nam đã bắt tay khảo sát địa bàn, cơ sở vật chất, xây dựng phương án, tuyên truyền cho nhân dân, tập huấn cho cán bộ Bưu Điện…Ban đầu Bưu Điện thực hiện chi trả tại hầu hết các điểm trước đây của BHXH để tạo thuận lợi cho người hưởng. Về sau theo như lộ trình ký kết giữa hai bên, Bưu Điện thực hiện phương án di chuyển dần các địa điểm chi trả cũ về địa điểm giao dịch của hệ thống Bưu Điện, theo phương châm thuận tiện cho người hưởng, không xa hơn điểm chi trả cũ và phải được sự đồng thuận từ phía người hưởng.

Bên cạnh việc bố trí các điểm chi trả lương và trợ cấp BHXH tại những nơi có vị trí thuận lợi;  đồng thời đảm bảo các điều kiện cơ sở vật chất như: bàn ghế, nước, sách báo… Bưu chính Việt Nam đã đặc biệt quan tâm đến việc đảm bảo an toàn tiền mặt. Cụ thể, khâu vận chuyển tiền từ Bưu Điện huyện đến các điểm chi trả được thực hiện bằng xe ô tô bưu chính chuyên dụng, tiền được đựng trong cặp sắt có khóa, đảm bảo an toàn trong cả quá trình vận chuyển và chi trả.

Sau hơn một năm triển khai, 12 tỉnh đã tổ chức khoảng 2.002 điểm chi trả tại 1.649 xã, thực hiện chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH cho 174.374 người thụ hưởng/tháng, chiếm 6% tổng số người thụ hưởng trên cả nước với số tiền chi trả hàng tháng lên tới 453 tỷ đồng mỗi tháng.

Mặt khác vấn đề quản lý người hưởng cũng được chú trọng. Với con số gần 200 nghìn người được chi trả trực tiếp và trên 5.000 người hưởng nhận qua thẻ ATM, cộng thêm đây là công việc mới của nhân viên Bưu Điện nên trong thời gian đầu triển khai còn hơi lúng túng. Nhưng được sự hỗ trợ của BHXH, sau một thời gian, công việc quản lý người hưởng đã đi vào ổn định. Tại mỗi Bưu Điện cấp huyện đều có bố trí nhân viên đầu mối phụ trách công tác quản lý đối tượng để phối hợp cùng cơ quan BHXH thực hiện công tác này; các BĐ huyện đã xây dựng lực lượng cơ sở xã/phường để thu thập thông tin quản lý đối tượng…

Hiện có 3.921 nhân viên Bưu Điện tham gia thực hiện chi trả đều được đào tạo có trình độ và có năng lực đáp ứng được công tác chi trả BHXH.

Ngoài ra, để đạt được thành công trên, trong quá trình thực hiện, Tổng Công ty Bưu chính và BHXH luôn giám sát chặt chẽ công tác thực hiện, tổ chức các đoàn kiểm tra, rà soát và chấn chỉnh kịp thời các vấn đề còn tồn tại.

Theo đánh giá của ông Nguyễn Đình Khương - Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, Bưu Điện đã thực hiện đúng quy trình chi trả do BHXH quy định, chi trả đầy đủ, kịp thời, đúng lịch, khi chi trả thực hiện kiểm tra các thủ tục theo đúng quy định. Và để người hưởng có đánh giá khách quan về công tác chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH qua Bưu Điện, Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam và BHXH cũng đã tổ chức lấy ý kiến đánh giá của người hưởng. Với 60% tổng số người thụ hưởng đã tham gia lấy ý kiến đánh giá, hầu hết người hưởng đều đồng thuận, nhất trí với công tác quản lý, chi trả của Bưu Điện, nhiều người hưởng đã đánh giá cao phong cách phục vụ và cách thức tổ chức chi trả của Bưu Điện. Đặc biệt có những trường hợp người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH già yếu, ốm đau không đi lại được, các Bưu Điện tỉnh đã phát tiền tại nhà người hưởng, không thu phí.

Đối với UBND các tỉnh đều đánh giá cao sự phối hợp chặt chẽ và hiệu quả giữa hai cơ quan BHXH và Bưu Điện tỉnh trong giai đoạn thí điểm.

Tuy mô hình thí điểm này bước đầu đã thu được nhiều thành công, mang lại kết quả khá rõ rệt, khắc phục được nhược điểm của phương thức chi trả cũ nhưng vẫn còn một số tồn tại cần khắc phục như hạn chế trong việc đầu tư cơ sở vật chất, cán bộ Bưu Điện chưa lắm chắc chính sách bảo hiểm, quản lý người hưởng khó khăn ở những địa bàn vùng sâu, vùng xa…

Mặt khác, để công tác chi trả kịp thời cho người thụ hưởng, Tổng Công ty Bưu chính cũng kiến nghị với BHXH Việt Nam nên tăng thời gian chuyển tiền trước cho Bưu Điện. Vì với số lượng tiền chi trả mỗi tháng lớn nhưng thời gian chuyển tiền sang Bưu Điện ngắn nên nhiều khi Bưu Điện phải ứng trước tiền để chuẩn bị chia sẵn cho người thụ hưởng.

Cũng tại Hội nghị, một số Bưu Điện tỉnh thành như Đắc Lắk, Phú Yên… cũng kiến nghị nên tăng cường trong việc trang bị kho quỹ, thùng tiền, hệ thống cảnh báo, tự vệ… để đảm bảo an toàn cho công tác chi trả.

Từ kết quả trên, Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam cũng mạnh dạn đề xuất Chính phủ cho phép triển khai chính thức công tác quản lý người hưởng và chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH qua Bưu Điện trên phạm vi toàn quốc từ đầu năm 2013.

Chia sẻ tại Hội nghị, ông Phạm Anh Tuấn, Phó Tổng Giám đốc TCT Bưu chính Việt Nam cho rằng: “Trên cơ sở quyết định của Chính phủ và các Bộ ngành, Tổng Công ty sẽ có kế hoạch tiếp tục đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất và trang thiết bị, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng CNTT nhằm mang lại lợi ích chung cho cơ quan quản lý và Bưu Điện trong việc nâng cao chất lượng công tác chi trả và quản lý người hưởng, tạo điều kiện để người hưởng chế độ BHXH được tiếp cận với các điều kiện dịch vụ tốt hơn”.

Đánh giá tại Hội nghị, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cho rằng, tuy còn có một số tồn tại hạn chế, nhưng mô hình quản lý người hưởng và chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH qua Bưu Điện là một định hướng rất đúng đắn. Vì để một doanh nghiệp Nhà nước công ích thực hiện các công tác dân sinh, cá nhân không thể đứng ra chịu trách nhiệm những rủi ro bất khả kháng. Trước mắt, Tổng Công ty Bưu chính và Bảo hiểm xã hội Việt Nam cần hoàn thiện báo cáo tổng kết, vạch ra những mặt được và chưa được cũng như giải pháp khắc phục tồn tại. Trên cơ sở đó xây dựng đề án triển khai, lộ trình cụ thể trình lên thủ tướng Chính phủ để sớm có kế hoạch đầu tư cơ sở vật chất, ứng dụng CNTT…/.