Bưu chính chuyển phát Việt Nam cần hợp sức lại

08/05/2012 00:00

0 Lượt xem

Thực trạng “dìm” nhau để tồn tại

Tính đến thời điểm hiện nay đã có 44 doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh dịch vụ chuyển phát thư, 43 doanh nghiệp được xác nhận thông báo hoạt động kinh doanh dịch vụ chuyển phát và rất nhiều doanh nghiệp đang hoạt động “chui” trong lĩnh vực này.

Trên thực tế, các doanh nghiệp chuyển phát Việt Nam hiện nay đều có mạng lưới độc lập, vốn ít đầu tư không sâu, sử dụng phương tiện xã hội không an toàn, chậm thời gian, chất lượng chưa tốt,…

Các doanh nghiệp nội sẵn sàng hợp tác với các doanh nghiệp nước ngoài nhưng không sẵn sàng cho hợp tác trong nước mà trái lại, luôn trong tình trạng dè chừng nhau, coi nhau như những đối thủ “quyết định sống còn”. Đáng lo hơn thay vì cạnh tranh về chất lượng, các doanh nghiệp bưu chính cạnh tranh về giá cả, hạ giá quá mức để lôi kéo khách hàng hay nhìn nhau tăng giá vì sợ mất khách hàng cho dù có phải gồng mình chịu lỗ tạm thời.

Một doanh nghiệp chuyển phát cho rằng, họ chưa từng ngồi đàm phán hay trao đổi với lãnh đạo của doanh nghiệp chuyển phát khác để tận dụng lợi thế của nhau. Do đó, hiệu quả hoạt động vẫn chưa thực sự cao.

Bên cạnh đó, sự bùng nổ về CNTT - Viễn thông cũng làm cho dịch vụ Bưu chính chuyển phát giảm sút khi phát sinh ngày càng nhiều dịch vụ mới thay thế và dịch vụ Bưu chính có xu hướng bão hòa và suy giảm. Trong khi đó, trong nước số nhà khai thác xin giấy phép ngày càng nhiều trên thị trường. Điều này cho thấy “miếng bánh” chuyển phát chưa có dấu hiệu phình to ra nhưng số doanh nghiệp bấu víu vào “miếng bánh” này ngày càng nhiều.

Điều đó dẫn tới sự cạnh tranh ngày càng gay gắt, khốc liệt, đặc biệt là từ sau ngày 11/01/2012, thời điểm thị trường chuyển phát Việt Nam mở cửa hoàn toàn, cho phép các doanh nghiệp100% vốn nước ngoài tham gia kinh doanh dịch vụ theo cam kết WTO. Khi đó các doanh nghiệp trong nước sẽ phải đối mặt với các đối thủ nặng ký, có kinh nghiệm trong lĩnh vực chuyển phát và có sẵn hệ thống trên toàn thế giới.

Theo dự báo, đầu năm 2012, nhiều doanh nghiệp nước ngoài sẽ tìm cách thôn tính, mua lại cổ phần của các doanh nghiệp trong nước đã cổ phần hóa. Thời gian gần đây, một số doanh nghiệp chuyển phát trong nước chia sẻ rằng, các doanh nghiệp đến từ Hồng Kông, Singapore đã đặt vấn đề mua lại hoặc môi giới việc mua lại để mở cửa thị trường trên thế giới.

Bên cạnh đó, vấn đề đào tạo nguồn nhân lực, áp dụng CNTT vào lĩnh vực Bưu chính cũng được các doanh nghiệp đề cập nhiều. Vì đa phần lao động làm việc trong lĩnh vực Bưu chính là lao động phổ thông và nguồn nhân lực quản lý của Bưu chính hoàn toàn lấy từ các ngành nghề đào tạo chung khác, tự đào tạo tại chỗ hoặc tự học hỏi vươn lên. Đơn cử như tại Bưu chính Việt Nam, với 4-5 vạn người trên mạng lưới, thì vấn đề đào tạo là vô cùng lớn. Trong tương lai Bưu chính Việt Nam dự kiến xây dựng trung tâm đào tạo riêng.

Liên kết lại để cùng phát triển

Trước những thực trạng tồn tại từ lâu trong lĩnh vực Bưu chính chuyển phát, các doanh nghiệp Bưu chính cho rằng, cần sớm ra đời Hiệp hội bưu chính chuyển phát, đây sẽ là cơ quan đại diện cho tiếng nói của các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực Bưu chính Việt Nam cũng là bước đi nhằm chuẩn bị đối đầu với những khó khăn cạnh tranh trước sự mở cửa của WTO.

Hiện nay có những tuyến vận chuyển liên tỉnh, các doanh nghiệp đã tự tổ chức mở tuyến nhưng gặp khó khăn do xe luôn trong tình trạng không đủ tải vẫn chạy, gây lãng phí lớn. Nếu các doanh nghiệp hợp tác với nhau sẽ giảm được chi phí rất nhiều và khai thác trên tuyến hiệu quả hơn. Chẳng hạn như các doanh nghiệp có mạng lưới có thể trao đổi cho nhau hoặc bán tải, vận chuyển cho nhau.

Theo Tổng Giám đốc VietNampost Đỗ Ngọc Bình, việc hợp tác là quan trọng và rất cần thiết, đặc biệt là trong việc vận chuyển qua đường hàng không. Vì nếu các doanh nghiệp hợp tác với nhau và tập hợp hàng thì việc đặt hàng hãng hàng không với số lượng lớn sẽ được ưu đãi về giá chứ không hoạt động đơn lẻ và phải mua lại với giá cao của một công ty trung gian.

Do đó, việc ra đời hiệp hội sẽ thống nhất quan điểm kinh doanh, hạn chế làm loạn thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và phải có một cơ quan trung gian giải quyết các vấn đề vướng mắc trong nội bộ hiệp hội, các doanh nghiệp và với các tổ chức bên ngoài. Mặt khác, Hiệp hội cũng giúp tư vấn cho các doanh nghiệp kinh doanh tốt hơn, đặc biệt là về khoa học công nghệ, nâng cao hàm lượng chất xám trong sản phẩm.

Trước những vấn đề khá nóng được trao đổi và đề xuất với Bộ Thông tin và Truyền thông, Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng đánh giá cao nỗ lực của các doanh nghiệp Bưu chính chuyển phát, vì trong thời gian qua cho dù kinh tế khủng hoảng nhưng 100% doanh nghiệp cấp phép hoạt động tốt với tốc độ tăng trưởng khá cao. Về vấn đề thành lập Hiệp hội, Thứ trưởng cho rằng, Bộ TT-TT hoàn toàn ủng hộ nhưng để thực hiện được điều này còn cần nhiều thời gian để các doanh nghiệp bàn bạc trao đổi.

Theo Thứ trưởng, để thành lập Hiệp hội, các doanh nghiệp phải biết chia sẻ thông tin và thị trường. Hiệp hội tạo ra phải đảm bảo chất lượng chứ không tạo ra sự độc quyền theo nhóm và đảm bảo quyền lợi chung của doanh nghiệp tham gia.

Thứ trưởng cho rằng, Hiệp hội sẽ có tiếng nói mạnh mẽ hơn khi đề đạt nguyện vọng với Bộ với Chính phủ. Thứ trưởng cũng đồng tình với quan điểm của đại diện Công ty Cổ phần 365, đó là khi chưa thành lập được Hiệp hội thì nên xây dựng diễn đàn, website để các doanh nghiệp Bưu chính có thể chia sẻ với nhau. Nếu doanh nghiệp nào không đáp ứng được ở khu vực nào đó thì có thể đưa lên website để doanh nghiệp khác thực hiện. Vì vậy, điều cốt lõi là các doanh nghiệp Bưu chính chuyển phát trong nước cần có sự gắn kết, trao đổi, tận dụng lợi thế của nhau.

Còn về vấn đề doanh nghiệp hoạt động “chui” vẫn tung hoành, xử phạt không xuể, Thứ trưởng cho rằng đó là do khung pháp lý để xử phạt chưa đủ chặt chẽ, vẫn còn “đất” cho hoạt động “chui” do doanh nghiệp Bưu chính có phép bỏ trống “trận địa” và chất lượng chưa cao nên cũng phải tự mình nâng cao chất lượng, tăng cường quảng bá hình ảnh, uy tín.

Có thể nói cơ hội kinh doanh cho bưu chính chuyển phát còn rất nhiều, đặc biệt là với tốc độ phát triển CNTT mạnh mẽ như hiện nay, việc sử dụng Internet trên mạng bùng nổ mạnh nên xu thế phát triển giao thương trên mạng rẩt mạnh. Điều này sẽ mở ra hướng khai thác kinh doanh mới. Cụ thể, thông tin đã số hóa, thanh toán cũng số hóa nên chỉ còn chuyển hàng hóa là cơ hội cho Bưu chính tham gia và các doanh nghiệp Bưu chính nhiều nước đã áp dụng thành công hướng đi này.

Mặt khác, thị trường quốc tế cũng đang bỏ ngỏ và doanh nghiệp Bưu chính chuyển phát Việt Nam có thể mạnh dạn vươn ra nước ngoài vì lợi nhuận từ dịch vụ quốc tế cao hơn rất nhiều so với trong nước. Do đó, việc hợp tác không chỉ giúp các doanh nghiệp Bưu chính chuyển phát Việt Nam tạo thế mạnh cạnh tranh trong thị trường nội địa mà còn vững bước tiến ra thị trường quốc tế.